Merkataritza eta Garapenari buruzko NBEren 2024ko Konferentziak ekonomia digitalari buruz egindako txostenak adierazten du oso zaila dela ekonomia digitalak ingurumenean duen eragina ebaluatzea. Datu egokiak, alderagarriak eta eskuragarriak falta dira, eta informazioa aurkezteko arau bateratu gutxi daude. Azterketa analitikoak, aurrerapen digitalen abiaduraren
ondorioz, azkar zaharkituta geratzen diren hainbat iturritan oinarritzen dira.
Adibidez, dauden azterketek ez dute behar bezala jasotzen Adimen Artifizialaren aurrerapen berrien ingurumen-inpaktua edo 5Gko sare mugikorren ezarpena. Baina baditugu deigarriak diren datu batzuk. Adibidez, Adimen Artifiziala eta kriptomoneta-meatzaritza bezalako teknologien gorakadak nabarmen handitu du energia-kontsumoa. Bitcoin meatzaritzaren energia-kontsumoa 34 aldiz handitu zen 2015 eta 2020 bitartean, orduko 121 teravatio inguru lortuz, Belgika edo Finlandiako urteko kontsumoa baino handiagoa.
2022an, munduko datu-zentroek 460 teravatio ordu kontsumitu zituzten, Estatu Batuetan urtebetean 42 milioi etxek erabilitako energiaren baliokidea. Kopuru hori bikoiztu egingo dela espero da 2026an. NBEren Konferentziaren txostenak aipatzen dituen kalkuluen arabera, sektore digitala munduko berotegi-efektuko isurketen % 1,5etik % 3,2ra bitartekoa da, aireko
eta itsasoko garraioaren antzeko zifra.
2018 eta 2022 bitartean, datu-zentroetako hamahiru operadore nagusiren elektrizitate-kontsumoa bikoiztu egin zen, eta horrek, txosten honen arabera, teknologia horien aztarna energetiko eta hidrikoei heltzeko premia nabarmentzen du. Txostenaren arabera, Googlek agerian utzi zuen 2022an bere datu-zentro eta bulegoetako ur-kontsumoa 21,2 milioi metro kubikokoa izan zela. Urte berean, Microsoftek jakinarazi zuen bere ur-kontsumoa 6,4 milioi metro kubikokoa zela. Horri gehitu behar zaio instalazio horien ur-kontsumoak hainbat herrialdetako komunitateetako tentsioak bizitu dituela. Microsoften arabera, Chat GPT-3rako prestakuntzak soilik 700.000 litro ur garbi eta fresko kontsumitu behar izan zituen.
Merkataritza elektronikoak gora egin du nabarmen, eta lineako erosleak, 2000. urtean, 100 milioi baino gutxiago izatetik 2.300 milioi izatera igaro dira 2021ean. Igoera horrek hondakin digitalen % 30eko hazkundea eragin du 2010 eta 2022 artean, eta 10,5 milioi tonara iritsi damundu osoan. Hondakin digitalen kudeaketa desegokia da oraindik. Hori oso kezkagarria da, sortzen duten kutsadura eta ingurumenean duten eragina dela-eta.
Rebeca Grynspan UNCTADeko idazkari nagusiak adierazi duenez, ekonomia digitalak, askotan bere izaera birtual eta ukiezinagatik goraipatua, hondakin materialik gabeko mundu baten ilusioa sortu du. 2024ko ekonomia digitalari buruzko txostenak agerian uzten du tresna digitalekiko dugun gero eta mendekotasun handiagoaren zuzeneko ingurumen-inpaktua, besteak beste, lehengaien agortzea, uraren eta energiaren kontsumoa, airearen kalitatea, kutsadura eta hondakinen sorrera. Inpaktu hori areagotu egiten dute azaleratzen ari diren teknologiek, hala nola Adimen Artifizialak eta objektuen Internetek. Ekonomia digital justu eta iraunkorrak politika bidezko eta iraunkorrak eskatzen ditu.
António Guterres Nazio Batuetako idazkari nagusiak adierazi duenez, garapen bidean dauden herrialde askok oztopoak izaten jarraitzen dute garapen-beharrak asetzeko behar dituzten teknologia digitalak eskuratzeko, eta, aldi berean, ingurumenaren, hondakinen eta klima-aldaketaren pobretzearen pisua jasaten dute. Ezin diegu digitalizazioari eta ingurumen-iraunkortasunari bereizita heldu. Txosten honek digitalizazioaren ingurumen-inpaktuari buruzko datu gehiago biltzearen alde egiten du, bai eta
Garapen Iraunkorreko Helburuak bultzatuko dituzten eta konpromiso klimatikoak errespetatuko dituzten politika digitaleko esparruen alde ere. Aldi berean, alarma-seinale bat da, gure bizimodu digitalaren ingurumen-ondorioei aurre egitera bultzatzen gaituena.
Hementxe ikus dezakezue txostena:

Comments